به نقل از «خبرآنلاین»

آیا صفر بودن رشد بهره‌وری در کشور سیاسی است؟ چرا کسی به بهره‌وری اهمیت نمی‌دهد؟

تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۴۰۴۸۴

او در این گفت‌وگو از مشکلات و مصائبی که این سازمان با آن دست به گریبان بوده و از عدم همکاری و همیاری نهادها و وزارتخانه‌ها می‌گوید. او گفت اگر قرار بود برنامه توسعه هفتم را بنویسد بهره‌وری را روح حاکم کل برنامه قرار می‌داد اما فعلاً افزایش اختیارات سازمان ملی بهره‌وری را گام مثبتی می‌داند.

‌در برنامه هفتم توسعه رشد بهره‌وری کل عوامل تولید 8/2درصد در نظر گرفته شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شما آن را قابل تحقق می‌دانید؟
ابتدا باید توضیح دهم بهره‌وری در برنامه‌های توسعه از برنامه سوم وارد شد، اما در آن برنامه شاخصی نداشت و هدف‌گذاری نشده بود. در برنامه چهارم و پنجم هم حکم داشت و هم دارای شاخص شد، به این صورت که در برنامه چهارم ۳۰ درصد و در برنامه پنجم ۳۵ درصد از برآیند رشد ۸/۲ درصد را برای بهره‌وری در نظر گرفته بودند. در برنامه ششم توسعه نیز در ماده سوم، سهم ۳۵ درصدی را اعلام کرده بودند و همچنین در ماده پنجم گفته شده بود که سازمان بهره‌وری و دستگاه‌ها موظف هستند با همکاری یکدیگر برنامه‌های اصلاح بهره‌وری را تدوین کنند.

با توجه به اینکه در تمام گزارش‌های اقتصادی جهانی، بهره‌وری یکی از سه عامل اصلی تامین تولید ناخالص داخلی کشورها یعنی سه عامل اشتغال، سرمایه و بهره‌وری است، به همین دلیل انتظار می‌رود حداقل یک‌سوم از تولید ناخالص کشورها از محل بهره‌وری حاصل شود که مبنای ۳۵ درصد از اینجا نشأت می‌گیرد. اگر تمام نمودارهای چندفاکتوری رشد تولید ناخالص داخلی را ببینیم، متوجه خواهیم شد که سهم اشتغال، سرمایه و بهره‌وری را به تفکیک بیان کرده‌اند. برخی می‌گویند وقتی به اهداف مندرج در برنامه‌ها دست پیدا نمی‌کنیم چرا اینگونه هدف‌گذاری می‌شود؟ باید بگویم در همه شرایط باید هدف‌گذاری کنیم تا ملاکی برای تشخیص فاصله با اهداف در دست داشته باشیم؛ بدون هدف‌گذاری هیچ مقیاسی برای تشخیص میزان فاصله با وضع مطلوب و ایده‌آل وجود نخواهد داشت.

‌در ابتدای برنامه توسعه هفتم نوشته شده که رشد بهره‌وری در ۲ دهه گذشته منفی بوده است. شما تایید می‌کنید؟

درست‌تر این است که بگوییم در کل پنج دهه گذشته، رشد بهره‌وری ایران در مجموع صفر بوده است. بهره‌وری کل عوامل تولید یک عامل بلندمدت اقتصادی است و در کوتاه‌مدت قابل سنجش نیست، یعنی ظرف یک یا دو سال نمی‌توان نتیجه اقدامات بهره‌وری را مشاهده کرد. البته می‌توان گفت رشد آن مثبت یا منفی بوده و این رشد هم باید در یک دوره 5 تا 10ساله تثبیت شود.  طبق آمارهایی که سازمان آسیایی بهره‌وری و بانک جهانی ارائه می‌کند، بهره‌وری کل عوامل تولید در کشور ما در پنجاه سال اخیر (از ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۰ میلادی) در مجموع از نقطه منفی یک‌دهم شروع و اکنون در نقطه صفر است. بنابراین اینگونه نبوده که این شاخص فقط در دو دهه اخیر منفی یا صفر بوده باشد. اساساً عملکرد دولت‌ها نسبت به بهره‌وری، چه پیش از انقلاب و چه پس از آن، گویای یک ناآگاهی و عدم تمایل مدیریتی عمیق در کشور ما است. البته می‌توان گفت که در برنامه ششم توسعه حکم بهتری برای بهره‌وری گذاشته شد و در متن قانون تا حد زیادی روش اجرایی تحقق اهداف بهره‌وری را هم روشن و نقش دولت به‌عنوان یکی از مهمترین بازیگران ارتقای بهره‌وری کشور را مشخص کرد و بر همین اساس اقدامات خوبی با پیگیری سازمان ملی بهره‌وری ایران صورت گرفت که به ارائه اسناد ارتقای بهره‌وری 9 بخش اقتصادی در اردیبهشت 1400 به هیئت دولت و تصویب آن برنامه‌ها انجامید. بنابراین اگر نظام مدیریتی هوشیار شود و راه خود را پیدا کند، هدف‌گذاری‌ها چراغ راه خواهد بود. در فصل دوازدهم لایحه برنامه هفتم که نظام قضائی و اداری است در موادی جزئیات کامل و نقش همه دستگاه‌های مربوطه مانند سازمان برنامه و بودجه، سازمان اداری و استخدامی، وزارت اقتصاد، سازمان ملی بهره‌وری و تک‌تک دستگاه‌های اجرایی را مشخص کرده است که همه آنها برآمده از تجربیات برنامه ششم توسعه بوده است. اگر بنده به‌عنوان رئیس سابق سازمان بهره‌وری که بخش زیادی از تکالیف برنامه ششم توسعه در دوره ما انجام شد، می‌خواستم در نگارش برنامه هفتم مشارکت داشته باشم، این را توصیه می‌کردم که به جای اینکه بهره‌وری را به‌عنوان یک محور و شاخص تنها در یک ماده یا حکم قرار دهند، آن را به روح حاکم کل برنامه هفتم توسعه تبدیل می‌کردند.  اساساً یکی از ضعف‌های برنامه هفتم نسبت به برنامه ششم این است که جنبه اقتصادی بهره‌وری را صرفاً ذیل نظام اداری تعریف کرده، درحالی‌که مثلاً در فصل اول که مواد مربوط به حوزه اقتصادی است، قانونگذار می‌توانست برای هر کدام از مواد یک شاخص بهره‌وری تعیین کند. اینگونه می‌توانست کل برنامه هفتم را «بهره‌وری‌محور» کند که متأسفانه این کار صورت نگرفته است. البته باید این را هم در نظر داشت که واقعاً کار بسیار دشواری است و نیازمند این است که نگارندگان برنامه به‌طور کامل اشراف داشته باشند و تکنیک‌های شاخص‌گذاری در بهره‌وری را بشناسند. اما واقعیت این است که ما هنوز حتی در مراجع اقتصادی دستگاه‌ها و دیگر بخش‌های مربوطه، کارشناسان و مدیرانی که به‌طور دقیق بدانند در هر بخش و حوزه کاری، شاخص بهره‌وری چیست، نداریم و دانش آن هنوز در کشور ایجاد نشده است. اما به‌هرحال می‌توان گفت که برنامه هفتم، نسخه‌ای از برنامه ششم است که جزئیات بیشتری در حوزه بهره‌وری برای آن نوشته شده و سعی شده حداقل وضع موجود را حفظ کند و ادامه دهد، اما هنوز از حد تعالی مورد انتظار دور است.

‌ در دوره‌ای که شما ریاست سازمان بهره‌وری را برعهده داشتید کدام وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها در بهره‌وری بهتر عمل می‌کردند؟
شاخص‌های کاری در حوزه‌های مختلف هر دستگاه برای بهره‌وری مشخص نیست و باید دستگاه‌ها در همین چرخه بهره‌وری آن را مشخص کنند. برای همین نمی‌توانستیم به‌طور مشخص عنوان کنیم که کدام نهاد در بهره‌وری موفق‌تر بوده است. البته اساساً هم نمی‌شود دستگاه‌ها را از نظر بهره‌ور بودن با هم مقایسه کرد، چون جنس کار آنها با هم متفاوت است. اگر به سایت بهره‌وری مراجعه کنید در آنجا رنکینگ سازمان‌ها را براساس عملکرد در اجرای چرخه بهره‌وری خواهید دید. الان دقیقاً خاطرم نیست ولی معمولاً سازمان اسناد و یا وزارت نیرو و جهاد کشاورزی جزو دستگاه‌های برتر هستند.

‌چرا اصولاً بهره‌وری در کشور بی‌اهمیت است و در نقطه صفر مانده است؟ شما این اتفاق را سیاسی می‌دانید؟
نه اصلاً سیاسی نیست، بحث به نظام آموزشی ما بر می‌گردد. ما برای داشتن بهره‌وری مطلوب باید انسان بهره‌ور پرورش دهیم. نظام آموزشی کشور در هیچ‌کدام از سطوح آن، چه در آموزش و پرورش و چه نظام آموزش عالی، شاخص‌های تربیت یک فارغ‌التحصیل و انسان بهره‌ور را ندارد. در نظام آموزش و پرورش، در کلاس نهم و متوسطه اول یک درس به عنوان بهره‌وری گنجانده‌ایم، اما خیلی سطحی به آن پرداخته می‌شود و آنقدر ناهماهنگی بین سازمان بهره‌وری و نظام آموزش و پرورش وجود دارد که مثلاً نشان سازمان در سال 1398 تغییر یافته، اما هنوز در کتاب‌ها از نشان قبلی استفاده می‌شود و حتی اطلاعات اولیه هم به روز نیست. متأسفانه معیشت‌محوری و مشکلات اقتصادی ما را از پرداختن به اصل بهره‌وری در کار دور می‌کند.

مسئله بعدی این است که در سیستم مدیریتی کشور، نظام مدیریت بهره‌وری که متشکل از فرآیندهای مختلف تعاملی ارکان است، بسیار جوان است و از برنامه ششم توسعه شکل گرفته است و در واقع حدود چهار سال است که به سازمان‌ها و نهادها اعلام می‌کنیم که برای بهره‌وری چه کارهایی را باید انجام دهند، درحالی‌که بهره‌ور شدن یک سازمان نیاز به یک دوره زمانی حداقل ۱۰ ساله دارد. اگر سازمان بهره‌وری با همین شیوه و کارکرد به سمت جلو برود، حدود ۷ سال دیگر شاهد نرخ بهره‌وری مثبت در نظام اداری کشور خواهیم بود. متأسفانه برای سازمان بهره‌وری حتی در برنامه هفتم توسعه شأن منشی‌گری دیده شده است و شأن حاکمیت بهره‌وری ندارد، این سازمان هنوز از نظر بودجه، امکانات و نیروی انسانی در حدی نیست که بتواند وظیفه بزرگ خود را به‌خوبی انجام دهد. به عبارت دیگر زور سازمان بهره‌وری در خیلی از مسائل به سازمان‌هایی که بهره‌ور نیستند نمی‌رسد، خاطرم هست در سال 1399 مکلف به تکمیل کارگروهی با همکاری دستگاه‌های اقتصادی دولت برای نگارش دستورالعمل بهره‌وری شرکت‌های دولتی بودیم که مدت‌ها طول کشید تا این دستگاه‌های بزرگ دعوت سازمان ملی بهره‌وری ایران را قبول کردند و نماینده‌های خود را برای تشکیل جلسه فرستادند. با مزاح عرض می‌کنم که قابل نمی‌دانستند با همکاران سازمان دور یک میز بنشینند. سازمان بهره‌وری که کمتر از 50 نیروی کارشناسی دارد، نمی‌تواند در این میدان سخت و مهم در برابر مسئولیت خود در قبال راهبری نهادها و وزارتخانه‌ها حتی کفایت داشته باشد، چه برسد به کارایی! و متأسفانه جایگاه و منابع سازمان بهره‌وری در لایحه برنامه هفتم توسعه ارتقاء نیافته که امیدوارم در زمان تصویب قانون به این مهم توجه بیشتری شود.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1775815

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: بهره وری سازمان ملی بهره وری برنامه هفتم توسعه برنامه ششم توسعه سازمان بهره وری برای بهره وری رشد بهره وری بهره وری بهره وری نظام آموزش بهره وری سازمان ها برنامه ها دستگاه ها هدف گذاری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۴۰۴۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افتتاح همزمان ۷ نیروگاه خورشیدی مدارس در ۶ استان

رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور گفت: پروژه ساخت ۱۶ نیروگاه خورشیدی پشت بامی مدارس کشور در ۱۶ مدرسه در حال بهره برداری است، که از این تعداد ۷ نیروگاه در استان های اصفهان، قم، گلستان، آذربایجان شرقی، کهگیلویه و بویراحمد و خراسان جنوبی امروز به صورت همزمان به بهره برداری رسیده است.

به گزارش ایسنا و بنابر اعلام مرکزاطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش؛ حمیدرضا خان محمدی معاون وزیرآموزش و پرورش و رئیس این سازمان، در آیین بهره برداری همزمان از ۷ نیروگاه خورشیدی پشت بام مدارس در ۶ استان کشور، که با افتتاح دبیرستان خیرساز زیرک پردیسان قم مجهز با این فناوری برگزار شد، اظهار داشت: ساخت این نیروگاه ها ضمن ایجاد اقتصاد و درآمد پایدار و صرفه جویی در هزینه های مدارس سبب افزایش خودآگاهی و تربیت اقتصادی دانش آموزان درجهت استفاده از انرژی های پاک برای کشور و حفظ محیط زیست با جلوگیری از بکارگیری سوخت‌های فسیلی در مدارس می‌شود.

معاون وزیر آموزش و پرورش، اذعان داشت: از آنجا که سرانه های تخصیص یافته به مدارس پایین هستند و در فصل های فعال مجبورند از سوخت های فسیلی استفاده کنند، استفاده از نیروگاه های خورشیدی ضمن صرفه جویی در هزینه های جاری، سبب کاهش انتشار آلاینده های زیست محیطی می شود.

وی با اشاره به این که بسیاری از مدارس در موضوع سرانه دانش آموزی دچار مشکل هستند، یادآورشد: خوشبختانه در برنامه هفتم توسعه کشور، اختیار کسب درآمد اختصاصی برای همه مدارس از مسیرهایی مانند تولید انرژی پاک توسط سلول‌های خورشیدی یا تعبیه فضای تجاری گذاشته شده تا هر مدرسه بتواند اقتصاد خود را پیش ببرد.

این مقام مسئول با بیان اینکه دو هزار و ۵۰۰ طرح برای اجرای نیروگاه‌های خورشیدی هدف‌گذاری شده است، گفت: در یک برنامه کوتاه مدت با همکاری دستگاه‌های متولی ۲۰هزار مدرسه به سلول‌های خورشیدی مجهز می‌شوند. در حال حاضر ۱۶ نیروگاه خورشیدی به بهره برداری رسیده و ۵۶ پروژه در سطح کشور در حال اجراست.

وی تصریح کرد: تاکنون نیروگاه‌های خورشیدی ۱۱ مدرسه در استان قم با ظرفیت ۲۲۰ کیلووات به مرحله اجرا رسیده اند که از این تعداد نیروگاه‌های ۵ مدرسه با مجموع ظرفیت مجموع ۱۰۰ کیلووات به شبکه سراسری برق متصل شده‌اند.

رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، عنوان کرد: برای تولید انرژی از سلول‌های خورشیدی و استفاده از فضای مدارس در این امر، با خیرین و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی وارد مذاکره شده‌ایم تا ان شاء الله این موضوع در همه مدارس جدیدالاحداث محقق شود.

خان محمدی در پایان خاطرنشان کرد: با تولید هر کیلووات ساعت نیروگاه خورشیدی ۵۶۰ گرم از انتشار گاز دی اکسید کربن جلوگیری می‌شود و سبب صرفه جویی ۰.۲۷ مترمکعب مصرف گاز طبیعی و ۰.۲۲ لیتر مصرف آب می‌شود.

محمود کمانی، معاون وزیر و رئیس سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری انرژی برق نیز در این مراسم با اشاره به تفاهم‌نامه مشترک این وزارتخانه با آموزش و پرورش و نوسازی مدارس برای تجهیز مدارس خیرساز به نیروگاه‌های برق خورشیدی، گفت: استان قم با ۱۱ مدرسه مجهز به سلول‌های خورشیدی در این زمینه پیشتاز است.

وی افزود: سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) برق تولیدی این مراکز را به قیمت مناسب خریداری می‌کند که علاوه بر فرهنگ‌سازی برای نسل آینده در تامین هزینه‌های جاری و نگهداری مدارس نیز موثر است.

گفتنی است همزمان با بهره برداری از این نیروگاه، آیین افتتاح مدرسه خیرساز حاج غلامرضا زیرک در پردیسان قم برگزار شد. این مدرسه خیّری به همت حاج حبیب الله زیرک و به یاد پدر مرحومش، حاج غلامرضا زیرک با مشارکت اداره کل نوسازی مدارس استان و از محل اعتبارات ملی، استانی و طرح شهید سلیمانی (ره) به ثمر نشسته است.

مدرسه زیرک در زمینی به مساحت پنج هزار و ۲۳ مترمربع و با زیربنای ۳هزار و ۱۵۹ مترمربع در سه طبقه و بر اساس آخرین استانداردهای روز ساخته شده و دارای ۱۸ کلاس درس، ۱۱ اتاق اداری و جنبی، سه کارگاه و آزمایشگاه و همچنین نمازخانه‌ای به مساحت ۲۸۰ مترمربع است. در کنار این مدرسه، یک سالن ورزشی ۶۱۵ مترمربعی نیز احداث گردیده تا علاوه بر ارائه خدمت به دانش آموزان عزیز، در غیر ساعات آموزشی نیز پذیرای مردم باشد.

بر اساس ظرفیت‌های موجود، مدرسه حاج غلامرضا زیرک به سه سامانه ۲۰ کیلوواتی تولید برق از انرژی پاک خورشیدی نیز مجهز است که این سامانه‌ها بر اساس نرخ مصوب سال ۱۴۰۲ می‌توانند در هر ماه مبلغ ۲۷۰ میلیون ریال برای این مدرسه مُعظم ایجاد درآمد کنند.

انتهای پیام